Deze week weer een hele drukke vergaderweek. Intensief ook. We hebben gelukkig met de steunfractie van de ChristenUnie over een aantal zaken kunnen overleggen. Toch vind ik de situatie op dit moment moeilijk en zorgelijk.

 

Raad besluit, maar voert college ook uit?

Maandagavond was dit voor mij als toehoorder tijdens de commissie SOB pijnlijk duidelijk toen het over de parkeertarieven ging. De raad heeft besloten om in het kader van de “puinhoop” in de stad blauwe zones in te stellen en beperkte parkeertarieven. Dit om de winkeliers tegemoet te komen en de stad aantrekkelijk te houden voor het publiek. Desondanks komt het college met het voorstel om de blauwe zones op te heffen en de tarieven drastisch te verhogen. Dit alles dient geen hoger doel dan de tekorten op de begroting aan te zuiveren. Er werd weer eindeloos over gesteggeld. De wethouder deed een wat halfbakken knieval voor de raad, maar bestreed toch weer dat op het voorstel terug gekomen zou worden. De commissie was gelukkig eensgezind en gaf aan dit agendapunt niet tijdens de komende raad te willen behandelen. Dat betekent dat het huidige beleid vigerend blijft (net als met de asielzoekersnota). Dus voorlopig worden de tarieven en de zones niet gewijzigd.

 

Tijdsverspilling

De verzuchting van het CDA konden we als ChristenUnie van harte onderschrijven: eindeloos veel tijd spenderen aan iets waar de raad een duidelijke visie op heeft terwijl er veel belangrijker zaken aan de orde zijn. Die veel belangrijker zaak is onder andere het voorstel voor de Samenwerkingsovereenkomst Stedelijke vernieuwing en daaraan gekoppeld het ondernemersplan.

 

Ongewenste verhoudingen

In die samenwerkingsovereenkomst wordt geregeld hoe de planvorming, uitvoering en besluitvorming geregeld wordt op het gebied van Stedelijke vernieuwing en wie op welk moment zeggenschap heeft. Hiervoor is een enorm ingewikkelde constructie opgetuigd met veel publieke partners (overheden). Door de vormgeving van deze samenwerkingsovereenkomst is de raad behoorlijk naar de zijlijn gemanoeuvreerd. De projectcorganisatie (CV/BV-constructie) is vooral gericht op de Stuurgroep die unanieme besluitvorming voorstaat. Kunt u zich een voorstelling maken van de tijdsplanning die hetvergt om met verschillende overheden tot unanimiteit te komen? Als argument voor deze constructie wordt juist slagvaardigheid genoemd. Als fractie van de ChristenUnie vinden we het een ongewenste moloch, die een eigen koers vaart. Dit laatste is nadrukkelijk zichtbaar geworden ten tijde van het haalbaarheidsonderzoek door private partners. De stuurgroep heeft deze partners de ruimte gegeven voor het onderzoek. In de uitkomsten van dit onderzoek zijn zaken meegenomen waar de raad nadrukkelijk anders over heeft besloten. De stuurgroep heeft de private partners onvoldoende aangestuurd. De status van het haalbaarheidsonderzoek is onduidelijk, maar het blijft wel rondzingen en binnen stuurgroep en projectorganisatie wordt het als inspiratiebron gezien.

 

Financiele verhoudingen

Als uitvoeringsorgaan is gekozen voor een CV/BV constructie. Volgens de samenwerkingsovereenkomst wordt hiermee het financiële risico voor de gemeente ingekaderd. De gemeente blijft echter gewoon verantwoordelijk voor haar investeringen en moet ook verantwoording afdragen voor de verkregen subsidies, die voor een deel via de provincie doorgesluisd worden vanuit het Rijk. Hieraan verandert een CV/BV constructie weinig. Echter de BV verantwoordt zich tegenover de CV. In de algemene vergadering van Aandeelhouders (toezichthouder op de CV) wil het college de gemeentedirecteur zitting laten nemen. De raad kan echter geen ambtenaar ter verantwoording roepen, alleen wethouders. Door de voorgestelde constructie kan de raad ook niet haar invloed op de CV/BV constructie uitoefenen, waardoor ook de zeggenschap over de besteding van middelen beperkt is. De verantwoordelijkheid blijft echter. (kunt u het overigens nog volgen? )

 

Gewenste verhoudingen

Het college vindt dat deze constructie nodig is omdat het rijk en provincie deze constructie wensen als voorwaarde voor het toekennen van subsidies. Op zichzelf is dit een drogreden. De gemeente is autonoom in haar lokale beleid.  De provincie is geen “hogere” overheid, die recht heeft op deze manier van invloed uitoefenen. Er bestaat alleen hogere regelgeving (provinciale prevaleert boven lokale regelgeving enz.) De gemeente moet gewoon plannen indienen die aan subsidiecriteria voldoen. De provincie beoordeelt die plannen op grond van haar eigen vastgestelde criteria en besluit op grond daarvan al dan niet tot toekenning. Na afloop moet de gemeente verantwoording afleggen. Het is een absoluut ongebruikelijke constructie dat de provincie op deze wijze invloed wil uitoefenen op lokale verantwoordelijkheden.  (Saillant detail: toen de PvdA-wethouder nog raadslid was, was hij mordicus tegen de opstelling van de provincie inzake de autonomie van Den Helder).

 

Een (groot) deel van de raad is geneigd om deze constructie te accepteren omdat er “dan eindelijk wat gebeurt”. Volgens mij is hierbij de wens de vader van de gedachte. Immers als de raad de kaders heeft vastgesteld en de stuurgroep unaniem tot besluitvorming is gekomen, dan kan pas de projectorganisatie zijn werk feitelijk uit gaan voeren. Echter; de stuurgroep zal nooit enige versnelling aan kunnen brengen omdat bijv. bestemmingsplannen hun wettelijke doorlooptijd moeten hebben om burgers in de gelegenheid te stellen voor hun belangen op te komen. Kortom: het zou mij verbazen als er in 2008 ook maar enige schop de grond in gaat.

Ook hiervan hebben we voorbeelden gezien: we zouden er wat aan gehad hebben als de provincie bijv. invloed uit had kunnen oefenen op de problematiek rondom nieuw Den Helder centrum. De Vomar mag gewoon de procedures doorlopen en er is een bouwstop ingesteld.

 

Verhoudingen

Een ander bezwaar is dat de Stuurgroep zich verantwoordelijk maakt voor een veel groter gebied dan oorspronkelijk de bedoeling was. Eigenlijk bestrijkt die nu een heel groot deel van Den Helder.  Dit wordt ook niet tegen gehouden door de raad, tenminste ik merk dat nu nog niet. De raad mag tegen de samenwerkingsovereenkomst wensen en bedenkingen inbrengen, maar het college meent bevoegd te zijn tot finale besluitvorming. Het financiële plaatje ontbreekt hierbij volledig. We zijn verplicht tot cofinanciering van €6,9 miljoen. We hebben dit geld niet. In de begrotingen vanaf 2008 gaat hiermee rekening gehouden worden. Niet in die van 2007. De andere partijen willen het bedrag in 1x in een fonds storten, dus moet de gemeente komen tot voorfinanciering van ongeveer €5000.000,. Zoals gewoonlijk wordt dan weer een greep uit de algemene reserves voorgesteld. Dit is ook al voorgesteld ter afdekking van de mogelijke tekorten op de ORW. Of te wel: richting financiëel bankroet?

 

Normale verhoudingen

Als fractie van de ChristenUnie hebben het college gevraagd waarom de normale democratische organisatie niet voldoet voor deze situatie en hoe de financiele positie van Den Helder er uit ziet na accordering van deze constructie. We hebben er geen antwoorden op gehad. We hebben voorgesteld om te komen tot de constructie van een enkelvoudige projectorganisatie (geen CV/BV) welke verantwoording aflegt aan de raad en werkt vanuit de besluitvorming door de raad. Deze projectorganisatie kan zich laten adviseren door wie dan ook, bijv. ook de andere publieke partners enz. Hierin zou ook zeker plaats moeten zijn voor overleg met burgers. We zullen dit voorstel nog uitwerken en in de komende raad inbrengen.

 

Den Helder en de rest

Dinsdagmiddag en avond was er een bijeenkomst met mevrouw Bakker, adviseur van minister Dekker.  De afgelopen tijd heeft ze de situatie in Den Helder geanalyseerd. Ze heeft dit gedaan op voorstel van het rijk omdat men de problematiek in Den Helder complex vond en (opnieuw) twijfels had over de bestuurlijke daadkracht om dit op te lossen. Mevrouw Bakker noemde zichzelf het cadeautje dat door het rijk is aangeboden. Ze heeft met alle fractievoorzitters gesproken en met een aantal vertegenwoordigers van het maatschappelijk middenveld. Haar analyse,  conclusies en aanbevelingen heeft ze tijdens deze sessie aangeboden.  Eigenlijk is er weinig verrassends uit de analyse gekomen. Iedereen herkende er wel iets in wat logisch was, want iedereen heeft er wel iets aan bijgedragen. Ook de conclusies en aanbevelingen waren niet spectaculair, maar wel haalbaar en zeker de moeite van het proberen waard. In het kort komt het er op neer dat mevrouw Bakker ook haar licht wil laten schijnen over de strategische visie en het collegeprogramma in relatie o.a. tot de structuurvisie. De raad zou zich moeten focussen op prioriteiten binnen de Stedelijke vernieuwing en men zou zich moeten willen laten “coachen” door een groepje kritische vrienden die zowel raad als college op het “rechte pad” houden om hiermee bestuurlijke consistentie te creëren.

De aanbevelingen konden de goedkeuring van betrokkenen wel wegdragen en er werd alweer geroepen: het draait om vertrouwen, we moeten elkaar vertrouwen en we moeten vertrouwen hebben in onze deskundigheid. Ik vind dat platitudes: vertrouwen is iets dat wederzijds verdiend moet worden en dat sneller verdwijnt dan dat het komt. Een oud-raadslid had het er wel over: het komt te voet en gaat te paard. Ook was er weer de vertrouwde kreet: we moeten niet in het verleden blijven hangen, maar vooruit gaan, naar de toekomst toe kijken. Dit heet “een vlucht voorwaarts”.  Dat hebben we na Tops ook geroepen, zonder dat het kennelijk veel uitwerking heeft gehad want anders zaten we nu niet opnieuw in “therapie”. Overigens vind ik de benadering van mevrouw Bakker een stuk professioneler en sympathieker dan die van Tops.

Vervolgens mochten we in groepjes over het geheel spreken en daarna aangeven wat we nu wilden. Volgens mevrouw Bakker hadden we echter niet veel keus als we de steun van het rijk wilden zeker stellen. Dat vind ik weer een minder aantrekkelijk argument en lijkt een beetje op de dwang vanuit de provincie. Volgens mij werkt hulp alleen als je dat vrijwillig wilt accepteren en je er aan wilt conformeren.

 

Volgorde

Volgens mij had deze bijeenkomst overigens vooraf gaand aan het overleg over de samenwerkingsovereenkomst moeten plaats vinden. Volgens mevrouw Bakker moet een gemeente autonome besluiten nemen, heldere plannen presenteren en daarmee naar andere overheden gaan om (financiële) steun te verwerven.(proef ik nu hier toch weer een tegenstelling met het bovenstaande?) Dit had ons pleidooi voor het afschaffen van de voorgestelde constructie mooi onderbouwd. Daar bij komt dat het college al eerder op de hoogte was van de bevindingen van mevrouw Bakker. Zij heeft ook opmerkingen gemaakt over bestuurskracht en bevoegdheden. Het verbaast mij dan achteraf nog meer dat het college toch voor deze constructie heeft gekozen.

 

Evaluatie

Woensdagavond was er een bijeenkomst van fractievoorzitters, college en beleidsambtenaren om de afgelopen begrotingsvergadering te evalueren en plannen te maken voor de komende cyclus van rekening en verantwoording afleggen. Het blijft toch een voortdurende worsteling om helder te krijgen waar taken en bevoegdheden liggen en hoe er helderheid ontstaat over de bestedingen. Een raad moet het ook kunnen blijven overzien. Daarvoor heb je mensen en middelen nodig. (Leden van) het college menen dat de raad wel, maar fracties niet ondersteund mogen worden door ambtenaren. Er zijn verschillende voorstellen gedaan om tot een betere verantwoordingscyclus te komen waarbij het nieuwe vergadersysteem ook een positieve rol kan spelen.

 

Het gaat hierbij natuurlijk om de besteding en verantwoording van miljoenen euro’s. Toch heb ik ook maar even aandacht gevraagd voor een veel kleiner financiëel probleem: namelijk de financiele vergoeding voor mijn laptop. Dit schijnt tot onoverkomelijke problemen te leiden (of “lijden” vanuit mijn perspectief).  Nu maar hopen dat men binnenkort tot besluitvorming kan komen.

 

Thema-avond WMO

De lokale fractie van de ChristenUnie was benieuwd wat gebruikers/aanbieders van huishoudelijke zorg nu gemerkt hebben van de invoering van de WMO. Ook waren we benieuwd naar wat mantelzorgers/vrijwilligers er van vinden. Daarom hebben we een bijeenkomst georganiseerd waarbij we een paar deskundigen gevraagd hebben om korte inleidingen te houden en aan te geven waar wij als politiek(e partij) op zouden moeten sturen of aandacht aan moeten besteden. De avond was voor iedereen toegankelijk en er was ook genoeg belangstelling voor. 

Gebruikers hebben tot op heden weinig veranderingen gemerkt; ze konden hun eigen zorgaanbieder blijven houden. Voor velen is het zelfs wat goedkoper geworden. Mantelzorgers en vrijwilligers ervaren een toenemende druk omdat bij de nieuwe indiceringen voor huishoudelijke verzorging er heel snel (wellicht zelfs extreem) een zwaar beroep op de sociale omgeving wordt gedaan. Er zijn voorbeelden dat de aanwezigheid van jonge kinderen leidt tot het niet verlenen van zorg omdat die kinderen wel de was in de machine kunnen stoppen, afwassen en stofzuigen enz.

Zorgaanbieders maken zich vooral zorgen over de toekomst vanwege de bepalingen van het rijk inzake de maximum prijzen van de verschillende soorten zorg. Ook lijkt het opvallend dat er nu vooral nog maar de lichte vorm van huishoudelijk zorg wordt geïndiceerd terwijl in het verleden er juist meer een beroep gedaan werd op de zwaardere vorm van zorg.

 

3^e kamer

Zaterdag lever ik nog een bijdrage aan het LOS-programma en ben ik gastvrouw voor het project Gastvrij. Jammer genoeg gaat de gebedssamenkomst met de New Song gemeente niet door. Volgende keer beter.  Ik kijk nu wel uit naar de zondag als “rustdag” na een hectische week want naast politiek zijn er natuurlijk ook nog andere belangen en verantwoordelijkheden die hun tijd vragen.