Hier sta ik dan in een nieuwe, maar toch ook weer oude rol. Van coalitiegenoot naar woordvoerder van oppositiepartij de ChristenUnie. Op 27 augustus spraken we als complete toenmalige coalitie nog uit dat we samen verder wilden en het coalitieakkoord nog steeds uitgangspunt en leidraad was. Op 3 september werden de 5 coalitiepartners via een sms-je afgedankt. Hiermee werd de weg vrij gemaakt voor de door de fractievoorzitter van de Stadspartij zeer gewenste coalitie-samenstelling met het oude establishment zoals ook bleek tijdens belangrijke besluiten zoals over het RAKC waarbij dhr. Reenders  als enige zijn toevlucht zocht bij voormalige oppositiepartij VVD.

 Naar de reden ervan kunnen we alleen maar gissen want niemand uit de groep rondom dhr. Reenders heeft de moed, of het fatsoen gehad om met mij of één van de andere partners in gesprek te gaan. Uit de media heb ik begrepen dat dhr. Reenders ons kwalijk neemt dat wij kritisch zijn gebleven ook in de coalitiesamenstelling. (Overigens met de bedoeling om de beoogde veranderingen met vaart voor elkaar te krijgen.)

Tijdens de bewuste bijeenkomst op 27 augustus werd ook gevraagd of wij nog vertrouwen in de wethouders hadden. Toen wij dat bevestigden werd gesteld dat we dan geen vragen meer mochten stellen en/of kritische opmerkingen maken.  Kennelijk gold die restrictie alleen de 5 toenmalige coalitiepartners. Nu mag een beoogd wethouder alvast zijn collega’s diskwalificeren en dhr. Reenders mag uithalen naar het voormalige maar voor een  deel ook huidige college door te stellen dat er nu “zonder oponthoud voortvarend verder gegaan moet worden omdat er de laatste 1 ½ jaar veel dossiers zijn blijven liggen”.

Als ik in deze afgelopen maand nadacht over de situatie schoot mij telkens een christelijk gezang in gedachten dat vaak in kustgemeenten wordt gezongen, bij storm en tegenweer. Met een kleine variant is het volledig van toepassing op onze situatie “……oh wil verhoren onze beê voor hen die zijn in nood op/aan zee” (gezang 467). Er is veel nood onder de bevolking en wat maakt de ChristenUnie zich zorgen over de toekomst op cultureel en maatschappelijk gebied. Het nieuwe coalitieakkoord is daar duidelijk over: opnieuw wordt “stenen stapelen” het credo ten koste van de inwoner van Den Helder en diens welbevinden.

En dat terwijl op 27 augustus jl. nog nadrukkelijk door dhr. Reenders en zijn groep is gesteld dat zij het vigerende coalitieakkoord onderschrijven en niet met andere partijen in gesprek zijn: dat is meer dan een gebrek aan transparantie, dat is een keiharde leugen gebleken. Van de door dhr. Reenders genoemde vraag om een time-out is bij ons niets bekend.

1.Namens de ChristenUnie heb ik voor deelname aan de coalitie gekozen om verschillende redenen: al snel bleek dat het Sociale domein voor de Stadspartij ook belangrijk was maar ook was er het algemene streven om te komen tot een andere bestuurscultuur. We wilden allemaal grotere betrokkenheid van inwoners bij zowel het bestuurlijke proces als bij ontwikkelingen in de stad en af van de achterkamertjes en de beklonken akkoorden vooraf aan vergaderingen. Wat heb ik mij hierin bedrogen gevoeld want wat een enorm achterkamertjes-gebeuren is deze hele ontwikkeling: al vanaf juni, dus ver voor er mensen uit de Stadspartij werden gezet waren de besprekingen met de toenmalige oppositie aan de gang, zelfs mede vorm gegeven door collegeleden zoals bleek tijdens een bijeenkomst direct na de “coup”. (tijdens een bijeenkomst direct na het sms-je heeft wethouder Kos verklaard dat wethouder van Dongen al enkele weken betrokken is bij onderhandelingen over een andere coalitiesamenstelling. Zij deed hem hiervan telkens mededeling van de voortgang, zelfs tijdens zijn vakantie in Barcelona. Zij heeft hem ook gezegd dat volgens D66 geen plek was voor hem).

Overigens lijkt de rol van  de burgemeester tijdens de recente crises die van de grote afwezige.

Het wanbeleid binnen de Stadspartij was niet uitsluitend een interne aangelegenheid omdat hiermee ook de overige coalitiepartners beschadigd werden. Het zou het bestuur van de Stadspartij sieren als zij openlijk uitspraken dat deze coalitie niet rechtsgeldig tot stand is gekomen zolang niet uitgemaakt is wie de Stadspartij vertegenwoordigt. Bovendien staat deze manoeuvre haaks op de wens van de kiezers. Daar bestaat een term voor: kiezersbedrog! Immers de kiezer heeft aangegeven geen nieuw stadhuis te willen en  gratis parkeren. De rondweg in Julianadorp stond in ieders verkiezingsprogramma.

Het heeft de voormalige coalitie veel energie gekost om dhr. Reenders aan de afspraken te houden die er tijdens coalitiebesprekingen waren gemaakt, zoals over het RAKC en later  over het onderzoek naar wethouder Visser. Wat betreft de taken van de burgemeester heeft vooral dhr. Reenders aangedrongen op directe afbakening hiervan na de uitslag van de herbenoeming. Kortom dhr. Reenders is volgens mij tamelijk onberekenbaar en moeilijk aan afspraken te houden.

Naast de onberekenbare rol die dhr. Reenders gespeeld heeft in dit hele debacle is ook de overige partners in deze quasi-coalitie laakbaar gedrag te verwijten in hun “bestuurs-gretigheid”. Ze hadden gewoon fatsoenlijk de ledenvergadering van de Stadspartij af moeten wachten dan wel de Stadspartij even behulpzaam moeten wijzen op de landelijke regelgeving in deze. In plaats daarvan stonden ze ‘hoef-schrapend’ en handenwrijvend klaar om “dit varkentje wel eens te wassen” met, heel toevallig als inzet alle fractievoorzitters van de deelnemende partijen. Het beeld van de mythologische Centauren komt mij hierbij in gedachten. (overigens liep het met hen in de mythologie nooit goed af!)

Het feit dat de 2 wethouders van de Stadspartij aanblijven, lijkt noodzakelijk om de wachtgeldverplichtingen niet helemaal uit de hand te laten lopen. Ik vind dit getuigen van politiek opportunisme. Eerst niet aanvaardbaar voor dezelfde coalitiepartners, nu een geaccepteerde wethouder? Afijn, de “kost is gekocht” voor de wethouders van de Stadspartij, ze mogen blijven en hebben kennelijk geen enkele moeite met de draai van 180% die ze daarmee moeten maken. In het “geweld” van 7 collegeleden die allemaal een stem hebben en waarvan 5 het oude establishment vertegenwoordigen zou je ook wel van goeie huize moeten komen om nog iets van de “oude” idealen te kunnen verwezenlijken. Maar wat een ongegeneerde kostenpost levert deze actie op: in totaal nu al betalingsverplichtingen voor 13 (ex)wethouders. Die kosten moeten natuurlijk gecompenseerd worden, dus zijn welzijn en cultuur het kind van de rekening zoals in het huidige coalitieakkoord wordt vermeld.

Er volgt nog een integriteitsonderzoek naar de te benoemen wethouders, maar dat lijkt de benoeming niet te hinderen. Ik verzoek u dringend om in elk geval een gerenommeerd bureau hiervoor aan te zoeken, nu bureau BING zelf onderwerp van gesprek is. Het lijkt mij noodzakelijk dat gekeken wordt naar de risico’s van belangenverstrengeling bij wethouders die geen full-time dienstverband hebben.

2. In het coalitieakkoord “Den Helder wendt de steven” was veel herkenbaar van waar de ChristenUnie voor staat: betrokkenheid op de samenleving, een sterk sociaal domein en behoud/intensivering van het verenigingsleven als bouwstenen voor de maatschappij. Vanuit die idealen hebben we samen met Groenlinks en Behoorlijk bestuur gezocht naar een sterke wethouder, die veel ervaring had op het gebied van het sociale domein. In Odd Wagner hebben we die gevonden, hij heeft er voor gezorgd dat Den Helder zijn positie weer in genomen heeft zoals dat voor een centrumgemeente betaamt. Er is veel in gang gezet, maar er moet ook  nog veel gebeuren. Met zorg zie ik de ontwikkelingen tegemoet want een gemeenteraad die kwaliteitswethouders bij het grof vuil zet en inruilt voor “kwantiteit” soms zonder noemenswaardige kennis van zaken is geen partij in de vergaande discussies die nog gevoerd moeten worden op dit terrein met de omliggende gemeenten.

3. De huidige coalitie mag dan zijn afgedankt, als ChristenUnie staan we nog steeds voor onze idealen om vanuit Bijbels perspectief mede vorm te geven aan een zorgzame samenleving waarin gerechtigheid vanzelfsprekend is. We zoeken daarvoor de samenwerking met gelijkgestemden en zullen niet nalaten dit college te wijzen op (het gebrek aan) rechtvaardigheid ten aanzien van groepen mensen die gebruik moeten maken van voorzieningen in het sociale domein.

Met de bezuinigingen op cultuur wens ik deze coalitie veel succes; bij de opening van theaterrestaurant “Stoom” is melding gemaakt van een overschrijding op de bouwkosten van €7 mio. Als desondanks de voorgestelde bezuinigingen moeten worden gehaald maak ik me ernstig zorgen over het voortbestaan van laagdrempelige cultuurorganisaties en verenigingen.

Kortom het wordt een lange, kille periode tot aan de volgende verkiezingen. Helaas is het dan voor sommige ongewenste besluiten te laat want ik durf de “voorspellende” uitspraak wel aan dat het nieuwe stadhuis dan een feit is. Immers het onderzoek naar de verbouwing als goedkoop alternatief ligt al een hele tijd klaar zonder dat daar iets mee gebeurd is.

En hoewel mij dit op dit moment niet mee valt wil ik ook de komende tijd verder gaan in het perspectief van de Micha-boodschap: “je weet wat er van je gevraagd wordt, nl. trouw en rechtvaardig te zijn en dichtbij God te blijven.”

Tjitske Biersteker